پردازش ابری یا Cloud Computing چیست ؟

امروزه Cloud Computing یا پردازش ابری به یکی از مباحث مهم فناوری اطلاعات تبدیل شده است. cloud computing یا شبکه ابری شامل مجموعه ای از کامپیوتر ها، سرور ها، منابع سخت افزاری و نرم افزاری و همچنین منابع عظیم پردازش و ذخیره سازی اطلاعات است که امکان بهره گیری از سیستم های تحت وب و کلیه سیستم های آنلاین مورد نیاز ما را فراهم می کند .همانطور که برای رفع نیاز های انرژی (آب، برق ،گاز و... ) بدون بکار گیری ژنراتور ،مخازن آب ویا گاز و... و تنها با گرفتن یک اشتراک و انشعاب از منبع انرژی بهره می گیریم ، در آینده ی نزدیک بدون داشتن CPU, STORAGE, MEMORY, Infrastructure, OS, یا حتی Application در محل زندگی خود و تنها از طریق گرفتن اشتراک از مراکز ارائه دهنده ی سرویس های cloud با اتصال به بستر اینترنت نیاز های خود را برآورده خواهیم ساخت .در فضای CLOUD تمامی زیرساختها ،سیستمهای عامل ،سخت افزارها و نرم افزارهای مورد نیاز بعنوان سرویس ارائه می شود و امکان استفاده آسان از جدیدترین تکنولوژی ها و نسخه های نرم افزارها و سخت افزارها و همچنین منابع ذخیره سازی ، با کمترین هزینه و در کوتاهترین زمان ممکن فراهم می شود.

سه مدل سرویس در cloud computing وجود دارد :

• cloud infrastructure as a service) IaaS)  سرویس  زیرساختها

• cloud platform as  a service) PaaS) سرویس  سیستمهای عامل و پایه

• cloud software as a service) SaaS) سرویس  نرم افزارها

Cloud computing این امکان را فراهم می کند که به اسناد و اطلاعات و همچنین برنامه های مورد نیاز خود ، مستقل از سخت افزار و سیستم عاملی که در اختیار داریم ، خارج از محدودیت زمان و مکان دسترسی داشته باشیم .هم اکنون نیز از بسیاری از سرویس های مورد نیاز خود در فضای cloud مانند شبکه های اجتماعیFacebook ، سرویس های پست الکترونیک(gmail) ، سرویس مدیریت مستندات(Google doc,dropbox)

بهره می گیریم.

قدرت پردازش و توان محاسباتی در پردازش cloud بسیار بالاتر از پردازش شبکه ای است اما در مورد امنیت اطلاعات ، موضوع کمی متفاوت است .امنیت اطلاعات در فضایcloud یکی از موضوعات مهم در این زمینه است وسرویس دهندگان پردازش ابری یا بهتر بگوییم Cloud Computing Service Provider ها می بایست آن را تضمین کند .نقل و انتقال اطلاعات در فضای cloud می بایست به صورت حفاظت شده و کاملا ایمن انجام شود . قطعا سرویس های cloud دارای دسترسی آسانتر و دسترسی پذیری بالاتر می باشند ، اما محرمانگی (Confidentiality ) ، صحت وتمامیت (Integrity) اطلاعات از موارد مهمی هستند که علاوه بر اینها مورد بحث می باشد . IBM یکی از شرکتهای پیشرو در زمینه Cloud computing هست این شرکت هم اکنون با بکارگیری تکنولوژی TAP (technology Adoption program) این امکان را برای کارمندان خود فراهم کرده است که به سرعت ، منابع مورد نیاز خود را با برنامه های TAP در اختیار قرار گیرند. تغییرات سریع اقتصادی در سطح جهان و همگام با ان تغییرات در شیوه زندگی افراد همگی از جمله عوامل و فاکتورهایی تاثیر گذار جهت بکارگیری شیوه های بهبود یافته جدیدی برای انجام امور و انجام محاسبات می باشد. درتلاشی بمنظور کاهش هزینه ها، کارشناسان همواره بدنبال یافتن راهکارهای جدید و مناسب تری جهت انجام امور و بکارگیری هر چه بیشتر از افرادی که از اینترنت استفاده می کنند، هستند و بنظر می رسد با وجود اینترنت فاصله و محدودیتهای مابین کشور ها روز به روز در حال کمتر شدن و کاهش می باشد.بر اساس ماحصل آمارهای منتشره بر روی اینترنت ، هم اکنون بیش از دو میلیارد نفر در سطح جهان کاربر اینترنت وجود دارد. 39.8 درصد این کاربران در منطقه اسیا- اقیانوسیه، 27.6 درصد در اروپا و 15.9 درصد در منطقه امریکای شمالی قرار دارند. اگرچه نرخ نفوذ اینترنت در منطقه اسیا در حدود 23.8 می باشد با این حال هنوز هم این میزان بالاترین میزان کاربران اینترنت در سطح جهان می باشد. 

تاریخچه رایانش ابری
 

در مقاله معرفی ساده رایانش ابری توضیحاتی ساده و اجمالی جهت آشنایی با رایانش ابری داده شد. حال برای آشنایی بیشتر به توضیح تاریخچه رایانش ابری خواهیم پرداخت.

در ابتدا شایان ذکر است که تاریخچه های متفاوتی را برای رایانش ابری گفته شده ولی ما سعی کردیم بهترین آن که به گفته موسسه تحقیقات Gartner امریکا توضیح داده شده را در این مطلب بیان کنیم.

تاریخچه رایانش ابری
دهه 1960
پیدایش مفهوم رایانش ابری به دهه 1960 میلادی باز می گردد. در آن زمان پروفسور جان مک کارتی که یکی از بنیان گذاران هوش مصنوعی است ، اظهار داشت ” رایانش ابری روزی به عنوان یک صنایع همگانی سازماندهی خواهد شد ”

در ادامه در سال 1966 پارک هیل داگلاس در کتابی به عنوان ” مشکل صنعت همگانی رایانه “به مواردی مانند توهم دسترسی نا محدود ، تدارک الاستیک ، ارائه امکانات به صورت صنعت همگانی به صورت خصوصی و دولتی و انجمنی اشاره کرد.

اما واژه هایی که در دهه 1960 استفاده شد هیچ کدام مفهوم امروزی ابر را نداشت و به صورت لفظی از آن به عنوان صنعت همگانی استفاده می شد.

در سال 1969 ایده شبکه کهکشانی یا شبکه بین کهکشانی که امروزه به آن اینترنت می گویند توسط J.C.R. Licklider به میان آمد و پس از مدتی موسسه تحقیقات امریکا شبکه ARPANET را توسعه و فعال کرد تا هر شخصی بتواند به برنامه ها و اطلاعات از سراسر این شبکه دسترسی داشته باشد.

دهه 1970
در این دهه نرم افزار های مجازی سازی مانند VMware معرفی شدند و توانستند چندین سیستم عامل را در یک سیستم عامل میزبان قرار داده و هر یک به صورت جداگانه سرویس دهی کنند.

سال 1997
اولین تعریف شناخته شده از رایانش ابری در سال 1997 توسط پروفسور رامناث چلاپا ( Ramnath Chellappa ) در دالاس صورت پذیرفت. وی در سخنرانی خود گفت : ” یک نمونه محاسباتی در جایی که حداکثر توان محاسباتی قرار دارند بزودی از مرزهای اقتصادی گذشته و به تنهایی قادر به محاسبات نخواهند بود و باید از محدودیت های فنی گذر کرد. ”

به گفته ساده تر می توان گفت منظور از صحبت وی ، پردازش هایی است که امروزه در برخی از نرم افزار ها و سرویس ها از عهده یک سرور خارج بوده و مرز توانایی پردازنده ها بیش از این نیست و باید چندین سرور در کنار هم سرویس ها را پردازش و ارائه دهند.

سال 1999
در اواخر دهه 1990 شرکتی به نام Salesforce.com شروع به فعالیت کرد و حوزه فعالیت آن ، تبدیل اپلیکشین های جامع و کاربردی سازمان ها به صورت وب بود . فعالیت این شرکت شروعی بود تا سازمان ها بتوانند محوریت فعالیت خود را توسط یک نرم افزار و به صورت یکپارچه بر روی یک بستر ( اینترنت ) انجام دهند.

دهه 2000
دهه 2000 اوج شکوفایی تکنولوژی Cloud Computing بود ، جایی که در سال 2003 شرکت Xen نرم افزار Virtual Machine Monitor را توسعه داد. این سیستم اجازه می داد تا تعداد زیادی سیستم عامل مهمان بر روی چندین سرور قرار گیرند و از منابع سرورها به صورت اشتراکی استفاده کنند.

تا بدین جای مقاله نحوه شکل گیری برخی از سرویس ها را در سال های متفاوت توضیح دادیم و با کنار هم گذاردن این پازل متوجه خواهید شد که ایده و تکنولوژی Cloud Computing به چه صورت شکل گرفته است.

شرکت هایی که اولین بار از مفهوم ابر استفاده کردند
در سال 2006 شرکت آمازون با مدرن سازی دیتاسنتر خود یکی از اولین شرکت هایی بود که رایانش ابری را به مفهموم امروزی گسترش داد تا شرکت های دیگری بمانند مایکروسافت و گوگل رو به رایانش ابری بیاورند.

در ابتدا شرکت آمازون سرویس Cloud خود را با نام Elastic Compute Cloud ( رایانش ابری کشسانی ) معرفی کرد، که این سرویس اجازه می داد کاربران نرم افزارهای خود را بر روی سرور ها استفاده کنند.

پس از مدتی آمازون سرویس به نام Simple Storage Service را با هدف اشتراک گذاری فضا ذخیره سازی اطلاعات پایه گذاری کرد و امروزه شاهد فضاهای میزبانی زیادی مانند OneDrive ، DropBox ، Google Drive و … هستیم.

پس از آمازون در سال 2007 گوگل و آی بی ام به همراه چند دانشگاه پروژه تحقیقاتی در مقیاس بزرگ را در زمینه رایانش ابری آغاز نمودند.

در سال 2013 بازار فروش رایانش ابری افزایش چشم گیری داشت و در سال 2014 این روند تا جایی پیشروی کرد که اکثریت شرکت ها رو به این سرویس آوردند.

پیش بینی می شود در سال 2020 تمام سرویس های اینترنتی در بستر Cloud عرضه شود.

در ادامه نوار زمانی را که در این تاریخچه نسبت به آن توضیحاتی را ارائه کردیم خواهید دید.